Evet, geldik yine bir tehlikeli projeye.
Biliyorum sıkıldınız sürekli aynı şeyi söylememden, ama ister sıkılın ister sıkılmayın; bunların hepsi tecrübeyle gelen, ezbere söylemediğimiz şeyler. Bu proje çok tehlikeli bir proje, gözlerinizde ciddi hasarlara, görme kayıplarına yol açabilir. Yangına yol açabilir. Evcil hayvanınız varsa zarar verebilir. Lütfen evde denemeyin. Lazer yansımaları da aynı etkiyi yapabilir. Gerekli korunma yöntemlerini iyi öğrenin, yani lazere karşı doğru korunma gözlüklerinizi takın. Programda 3 tip gözlük gösteriyoruz, biri yeşil lazere, biri kırmızı lazere koruma sağlıyor, biri de hiçbir koruma sağlamıyor. Bunlara çok dikkat edin.
UNUTMAYIN! Işık hızı yaklaşık 299.792.458 m/saniyedir. Yani sizin gözünüzü açıp kapatabileceğinizden çok ama çok daha hızlı. Lazerden kaçamazsınız. Denemeye de değmez bence
Bu projeyi 2. bölümde gösterecektik, çekimleri de yapıldı fakat sonra koymadık. Sonrasında da 11. bölümde Küçük İcatlar bölümünde de yer kalmadı
Dolayısıyla maalesef gösteremedik!
Malzeme Listesi:
- Lazer koruma gözlüğü
- Mikroişlemci -> Tercihimiz basitliğinden dolayı Arduino
- 2 Adet step motor sürücüsü –>> Dutch Roll kamera aparatı yapımı postunda anlatmıştık bağlantıları, bunun için Easydriver veya a4988 de kullanabilirsiniz size kalmış.
- 2 Adet Dvd Writer (Aslında sadece 1 tanesinin lazer diyotunu kullanacağız, dolayısıyla diğeri cd-rom bile olabilir, bize sadece hareket mekanizması lazım.)
- 2 Adet yaklaşık 25cm boyunda 20×20 Sigma profil. Bu sizin tercihinize kalmış, tahta çubuk bile iş görür aslında.
- Lazer diyot için soğutucu, odaklayıcı lens olarak diyotun önündeki lensi kullanabiliriz. Fakat bu sefer de onu diyotun önüne sabitleyecek ayarlı bir mekanizma gerekir. Lazer pointerdan sökebilirsiniz, ama o da zor. Eğer bizdeki gibi kesme, biçme, üretme makinelerine erişiminiz yoksa, bunu satın almanız gerekecek.
- Sürücü devresi için 1 tane LM317T, 100 ohm potansiyometre, 2 tane 10 ohm direnç, bir tane 1N4001 hızlı diyot, 10 uf 16v kapasitör gerekiyor.
- 12v güç kaynağı, 9v bile iş görür.
- Matkap, tornavida, vida, havya, çift taraflı bant vs standart ekipmanımız zaten bunlarsız iş yapamayız.
Şimdi, öncelikle söyleyelim, bu tip projeler internette pek çok yerde var. Bizim amacımız bunu bizim icadımız gibi göstermek değil, sizlere bu projeler için Türkçe kaynak sağlamak ve belki de biraz meraklandırmak. Aynı zamanda da programda ve burada insanlarla öğrendiklerimizi paylaşmak. Bu proje yapılırken mesela; hem mekanik, hem elektronik, hem programlama, hem iş güvenliği, hem de lazerler hakkında pek çok şey öğreniliyor. Bu proje şu linkteki projeden esinlenerek yapılmıştır.
ELEKTRONİK KISIM:
Önce dvd yazıcıyı söküp içerisindeki lazer diyotu alıyoruz. Lazer diyotlar çok hassastır, hemen bozulabilir. Düşürmemeye, zorlamamaya dikkat edin ve fazla voltajla beslemeyin. Hareket mekanizmasına da zarar vermiyoruz.
Lazer diyota bir sürücü devresi gerekiyor, onun için şu devreyi kullanıyoruz. Genelde bu tip durumlarda LM317t voltaj regülatörü olarak kullanılır.
*Resim http://laserpointerforums.com/ adresinden alınmıştır.
Şimdi burada ince bir detay var. Lazer ışının potansiyelini arttırıp kuvvetlendirmek ve yakıcı hale getirmek için, diyotu bozmadan, verdiğimiz akımı arttırmamız gerekiyor. Odaklayıcı lensi takmadan (odaklanırsa zarar verici hale gelecek), devreyi kurduktan sonra bir kalibrasyon yapacağız.
Diyot için mutlaka ama mutlaka soğutucu gerekir, ve de çok hassaslardır, dikkatli davranın elinizden kesinlikle düşürmeyin vs. Yukarıdaki devredeki bağlantıları yapın. Şimdi verdiğiniz akımı devredeki 100 ohm potansiyometreyi kullanarak çok ince ince arttırın, öyle bir nokta gelecek ki, lazer bir an için maksimum güçte yanıyormuş gibi yapıp ışığını azaltacak, işte o konumu arıyoruz! Hemen biraz geri sarıp o maksimum ışık noktasını yakalayın. Tebrikler, şimdi lütfen yukarıdaki güvenlik uyarılarımızı bir daha okuyun.
Soğutucu blok taktıktan sonra, odaklama lensini takacağız. odaklama lensi takıldıktan sonra lazer kısmı hazır hale gelecek. Yuva için yukarıdaki gibi hazır bir şeyler bulabilirseniz işiniz çok kolaylaşır, diğer türlü diyotu ait olduğu bloktan çıkarmadan kullanmanız ya da bir şey uydurmanız gerekiyor. Ayrıca lensi yerinde tutacak bir mekanizmaya da ihtiyacınız olacak. Bu tip yuvaların lens kısmı vidalı ayrı bir parça olduğundan, çevirerek diyot ve lens arası mesafeyi ayarlamak ve odaklamayı kalibre etmek kolayca mümkün oluyor. Lazer diyotlar hassastır demiştik! Soğutucu kullanmazsanız diyot büyük ihtimalle çok kısa süre içinde ısıdan bozulur.
Kendiniz somun, pul vs. kullanarak böyle bir sistem yapmak isterseniz şurada güzel bir proje var. Mercek olarak da, söktüğünüz sistemdekini kullanabileceğiniz gibi, bir lazer pointerdan sökeceğiniz lensleri kullanabilirsiniz.
Hareket mekanizmasındaki step motorların uçlarını (4 kablodur) ölçerek 2 ana bobini belirliyoruz. Multimetreyi buzzera aldığınızda ses veren 2 uç aynı bobine aittir. Ya da multimetre yerine motorun uçlarına ikili ikili led değdirip bir taraftan da motoru çevirerek bobinleri belirleyebilirsiniz. Led yandığında bobini belirlediniz demektir. Biliyorsunuz step motorları el ile çevirerek elektrik üretebilirsiniz. Sebebi de elektromanyetik indüklenmedir.
Tabi biz Arduino’ya 2 motor mekanizması ve bir lazer tetikleme transistörü bağlayacağız. Dolayısıyla pin yerleşimleri şöyle olacak:
1. motor düzeneği(x ekseni) için step:dijital pin 2 ve dir: dijital pin 5
2. motor düzeneği(y ekseni) için step:dijital pin 3 ve dir: dijital pin 6
Lazer tetikleme pini: dijital pin 12 (Buraya anlattığım gibi lazeri tetikleyecek transistörün base’ini bağlayacağız, arada 1 kohm direnç olacak.)
Step motorların bağlantılarını Dutch Roll kamera aparatı yapımı postunda anlatmıştık. Bağlantıları yaptıktan sonra artık mekanik ve yazılım kısmına geçebiliriz.
MEKANİK KISIM:
Söktüğümüz hareket mekanizmasını birbirine dik olarak bağlıyoruz. Ben cd-romun dış kısmını hem elektroniği saklayacak kutu, hem hava kanalı, hem de üst kısmın tabanı olacak şekilde kullandım, siz keyfinize göre bir tasarım yapabilirsiniz.
Önemli Not: Bu projenin çekimleri yapıldı, fakat yayınlanmadı. O yüzden bu yazıda anlatım için internetten bulduğumuz resimleri kullanıyoruz. ‘Canım anneme’ yazısını yazdırdığımız resimler bizim sadece.
Aynı zamanda Özkan’dan aldığım profilleri de yanlara dik olarak koyunca, profil üzerindeki oyuklara mekanizmanın bağlantı kısmını kendi içinden çıkan contalı vidalarla sabitleyince, üst mekanizmayı ayarlama ve lazeri istediğim gibi panele yaklaştırıp uzaklaştırarak ince ayar yapabilmeyi sağladım.
YAZILIM KISMI:
Öncelikle Arduino üzerine GRBL atmamız gerekiyor. GRBL bir GCODE yorumlayıcısı, dolayısıyla bizim gönderdiğimiz Gcode formatındaki koordinatları yorumluyor, ve motorları bir plotter olarak istediğimiz noktalara getirebiliyor.
GRBL indirmek için –>> https://github.com/grbl/grbl
İndirdikten sonra derleyip Arduino’ya göndermek gerekiyor. Make komutuyla derleyebilir, şu programla Arduino’nun bağlı olduğu portu seçerek gönderebilirsiniz.
Sonrasında Arduino Serial Monitor’u açarak step ayarlarını ve mekanizma ayarlarını göndermek gerekiyor. Bunun için, önce Serial Monitor’u açınca aşağıdaki yazıyı göreceksiniz.
Grbl xxx (Burada grbl versiyonunuz yazacak, bendeki 0.6)
‘$’ to dump current settings”
Sonrasında, dvd-writer x ve y step motorlarının steps/mm değerlerini gireceksiniz. Bunu yapmak için de şu komutları gönderin.
$0=53.33 (Sonrasında enter’a basın) $1=53.33 (Sonrasında enter’a basın)
Sonrasında da motorları test etmek için şu komutu gönderin.
X25 Y25
Motorların 25’er mm hareket etmesi gerekiyor. Etmiyorsa, bağlantı ya da enerji sorununuz vardır, gözden geçirin.
Sıra geldi çizime!
Vektör çizimlerinizden GCODE oluşturmak için InkScape vektör çizim programının şu eklentisini kullanabilirsiniz.
Arduino’ya oluşturduğunuz GCODE’u göndermek için şu programı kullanabilirsiniz. (Universal Gcode Sender)
Hazır dosyayı isterseniz, bizim kullandığımız “Canım Annem” yazısının gcode hali için tıklayın >>
SON NOTLAR:
Bütün projeleri çok daha detaylı anlatmak isterim, fakat buraları zaman buldukça ek bilgilerle geliştirebileceğim, sosyal medya hesaplarımızdan takip ederseniz, sayfalar güncellendikçe haberiniz olur.
Türk İşi ekibi sosyal medya hesapları:
Facebook: facebook.com/ntv.turkisi Twitter: @ntv_turkisi Instagram: ntv_turkisi Youtube kanalı: TÜRK İŞİ
Kişisel hesaplarımız:
Murat Kızılkaya Twitter: @muratkizilk, Instagram: muratkizilk
Metin Şahin Twitter: @MetinSahin_m, Instagram: METINSAHIN_M
Fatih Yıldız Twitter: @FatihTvittir, Instagram: fatihyildiz1981
Özkan Özarslan Twitter: @ozkankim, Instagram: ozarslanozkan
Ntv’nin Türk İşi adlı programından ALINTIDIR..