Kayış-Kasnak Mekanizmaları

page_2

 

 

Genel Bilgi

Bir milden diğerine döndürme momenti nakli için iletim elemanlarına ihtiyaç duyulur. Bu elemanlar iletim fonksiyonunu kuvvet ve şekil bağlantılı olarak yerine getiriler. Kuvvet bağlantılı elemanlar hareket naklinde kullanılan mekanizmalarda sadece sürtünme esasına göre çalışırlar ve uygulamada

# sürtünme çarkları
# kayış-kasnak mekanizmaları (Düz kayış-kasnak, V-kayış-kasnak) yaygınca kullanılır.



Kayış-kasnak mekanizmaları; iki mil üzerine monte edilen silindirik yapılı kasnaklar ve bu elemanlara sarılan bükülebilir bir elastik elemandan (kayış) oluşur. Dönme hızı ve moment oluşumunu sağlayan mekanizmalar olarak bilinir. Genellikle birbirlerine uzaklığı büyüdükçe olan iki milin bağlanmasında kullanılan bu mekanizmalar diğer mekanizmalardan yapıları gereği önemli farklılıklar gösterir. Kayış-kasnak mekanizmalarının avantajlı yönleri aşağıdaki gibi özetlenebilir.

# Konstrüksiyonları basit, imalatları kolay olup, diğer mekanizmalara göre oldukça ucuz bir konstrüksiyon oluştururlar.

# Düşük çevre hızları dışında genellikle maliyetleri düşük olan mekanizmalardır.

# Kayış elastik olduğundan aşırı yüklerde titreşim ve darbe söndürücü özellik gösterir. Darbeleri karşılama kabiliyetleri büyüktür.

# Mekanik kayıplar çok düşük olup tipik bir kayış-kasnak mekanizmasında verim %98 ‘e kadar ulaşabilmektedir.

# Eksenleri arasında büyük açıklıklar bulunan miller arasında basit ve ucuz bağlantı sağlayabilmektedirler.

# Çok geniş hız ve güç bölgesinde kullanılabilirler.

Bu avantajlarına karşılık aşağıda sıralanan dezavantajlı yönleride vardır.

 

# Hareket iletimi sürtünme ile gerçekleştirildiğinden, kayışın kasnak üzerine bastırılması zorunlu olduğundan bir basma kuvvetine ihtiyaç gösterirler.

# Basma kuvvetinin etkisiyle mil ve yatak daha büyük yüklemeye maruzdur.

# Kayışta zamanla oluşan gevşeklik nedeniyle mekanizmada gerdirme irtibatına ihtiyaç duyulur.

# Zincir ve dişli çarklar gibi şekil bağlı mekanizmalara nazaran iletilen birim güç başına hacim ve ağırlıkları daha büyüktür.

# Kasnak ve kayış arasında yapıları gereği az da olsa bir kayma mevcuttur.

Yazı gezinmesi