Merhaba, ilk yazım olduğu için oldukça heyecanlıyım. Sürç-i lisan edersem affola.
Bu yazımda sizlere Çevre Mühendisliği bilim dalından bahsetmek istiyorum. Öncelikle çevre ve çevreyi oluşturan kavramların neler olduğunu öğrenmekte yarar var. Çevre dediğimiz kavram genel hatları ile insan ve diğer canlı varlıkların yaşama ortamını oluşturan hava, su ve toprak ortamıdır. Çevreyi oluşturan alanlar ise; denizler, göller, akarsular, bataklıklar, tarım alanları, orman alanları, dalyanlar, dağlar ve bilumum alanlar olmak üzere kendi doğal varlıklarını sürdürebilmesi için korunması gereken alanlardır.
İnsanoğlunun varoluşundan bu güne kadar gelen doğal süreçle beraber 1850’li yıllardan itibaren sürekli artış gösteren endüstrileşme ile birlikte korunması gereken bahse konu alanlar ve bu alanlardaki doğal kaynakların tahrip olması neticesi ile 20. yüzyıldan itibaren çevre kirliliğin bölgesel bir problemden global düzeye ulaşması neticesinde fiziksel, kimyasal ve biyolojik yapısından dolayı birden fazla disiplinin bir arada toplandığı yeni bir mühendislik biliminin ortaya çıkması kaçınılmaz olmuştur.
İngiltere’de İnşaat Mühendisliği bünyesinde Halk Sağlığı Mühendisliği (Public Health Engineering) olarak ortaya çıkan bu mühendislik dalı, başlangıçta içme suyu temini, arıtılması ve iletilmesi, suyla bulaşan hastalıklar, atık su uzaklaştırılması ve arıtımı gibi konularla ilgilenirken daha sonra hava ve toprak gibi çevreyi oluşturan diğer unsurlar da bu mühendislik dalının ilgi alanına girmiştir. Amerika’da ise yine İnşaat Mühendisliği bünyesinde Sağlık Mühendisliği (Sanitary Engineering) adı altında çevre kirliliği ve çevre yönetimi ile ilgilenen bir mühendislik dalı olarak ortaya çıkmıştır.
Modern çevre mühendisliği 19. yüzyıl ortalarında kolera gibi su kaynaklı hastalıklarının görülme sıklığını azaltmak amacıyla Joseph Bazalgette’in ilk büyük kanalizasyon sistemini tasarlaması ile başladı. Başlıca ölüm sebeplerinden biri olan su kaynaklı hastalıklar, sanayileşmiş ülkelerdeki içme suyu ve atık su arıtımına başlanması ile azaltılmıştır. Birçok durumda, toplumların gelişmesi ve topluma yarar sağlamak amacıyla yapılan çalışmaların çevresel kaliteyi arttıran uzun vadeli etkileri vardır.
Doğal kaynakları koruyucu ve çevreye zarar verici eylemleri kısıtlayan yasalar binlerce yıldır çeşitli toplumlar tarafından geliştirilmiştir. 19. yüzyılda Londra ve Paris’teki kanalizasyon inşası kararnameleri ve 20. yüzyıl başlarında ABD milli park sisteminin oluşturulması önemli örneklerdir.
Uluslararası kamuoyunda oluşan çevre koruma bilincinin Türkiye’ye yansımalarını 1980 sonrasında gözlemleyebilmekteyiz. Bu süreçte çevre ile ilgili yasal düzenlemeler yapılmış, bir takım resmi kurumlar ve sivil toplum kuruluşları kurulmuştur. Bu kurum ve kuruluşlar Türkiye’de çevre konusunda faaliyetlerde bulunmaya başlamış ve dünden bugüne birçok başarılı işlere imza atmışlardır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasaları arasında ilk olarak 1982 Anayasası çevre ile ilgilenmiş ve 1983 yılında Türkiye’nin ilk çevre kanunu kabul edilmiştir. Çevre Kanunu, kirleten öder prensibini benimsemiş ve çevre ile ilgili bir takım tanımlamalar yapmıştır. Ülkemizde ilk Çevre Mühendisliği bölümü 1975 yılında Ege Üniversitesinde açılmıştır. Kurucusu alanında yurtiçi ve yurtdışı birçok başarılara imza atan değerli hocamız Prof. Dr. Ahmet Samsunlu’dur.
Çevre Mühendisi kimdir?
Çevre mühendisi; ağaç dikmez, park ve bahçe düzenlemesi yapmaz, çiçek sulayıp, hayvan koruyuculuğu yapmaz. Çevre Mühendisi, çevresel sorunların çözümü için bilim ve teknolojinin olanaklarını kullanan çözüm önerilerinde bulunan ve çevre, ekonomi, sanayi üçlüsü arasındaki dengeyi sağlar. Çevre Mühendisi gelişim için sanayiye ihtiyaç olduğunu ama uygun teknolojiler kullanılarak oluşabilecek kirliliğin asgari seviyede tutulabileceği görüşündedir ve çevre, ekonomi ve sanayi arasında denge kurma amacındadır.
Üniversitelerin Mühendislik Fakültesinde bulunan Çevre Mühendisliği 4 yıllık eğitim hayatı boyunca; Genel matematik, Genel fizik, Çevre kimyası, Diferansiyel denklemler, Statik ve Mukavet, Ekoloji, İçme sularının arıtılması, Su temini, Atıksu Uzaklaştırma, Projeler, Hava kirliliği (Ölçme yöntemleri), Temiz enerji, Endüstrilerde temiz üretim, Sularda kalita kontr., Katı atıkların yönetilmesi, Zararlı ve tehlikeli atıklar, Hidrolik, Akışkanlar mekaniği vb. dersler başta olmak üzere branş dersleri dışında farklı mühendislik bilimlerinin derslerini de almaktadır.