Deprem ve geoteknik uygulamalar
Ülkemiz son 20 yılda deprem felaketleriyle sarsılmaktadır. Hepimizin deprem aklına geldiğinde uykuları kaçmaktadır. Maalesef ülkemizin genç jeolojik kuşakta yer alması fay hatlarının taze ve güncel olması nedeniyle bu sarsıntılar kaçınılmazdır. Depremle yaşayabilmeyi öğrenmekten başka çaremiz bulunmuyor. Bunun için yaşadığımız yeri sağlam temeller üzerine kurup, deprem anında alınması gereken önlemleri öğrenerek hepimizin bu konuda bilinçlenmesi gerekir.
Yapıların önemi
Günümüz teknolojisinin gelişmesiyle birlikte ,inşaat sektörü de bu pastadan payını hızla almaktadır. Gelişen inşaat mühendisliği uygulamaları yapıların kaliteli ve güvenilir olmasına büyük katkı sağlamaktadır. Kentsel dönüşüm adı altında çıkan yenilenme olarak bildiğimiz bu yapılaşma eski binaların yıkılıp devlet desteği ile tekrar yenilenmesidir. Bu oluşumun ne kadar gerekli olduğu konusunda yaşadığımız depremler bunu göstermektedir.
Binaların yenilenmesi deprem için yeterli mi ?
İnşaatın bir dalı olan geoteknik mühendislik tam da bu konuya açıklık getirmektedir. 1999 İzmit depreminde yaşananlar anlatmak istediğim konuyu en iyi şekilde yansıtmaktadır. Tek bir kolonu bile çatlamadan , penceresi kırılmadan sıvılaşma dediğimiz ve ya taşıma gücü düşük zeminlerin deprem dalgalarına yenik düşerek katı özellikten çıkarak sıvı özelliğine dönüşmesi ve bu yüzden binaların gömülmesine neden olmaktadır. Yüzlerce bina yan yatarak veya zemin katlarına kadar gömülerek bu olayı yaşamıştır.
Bina sağlam temeller üzerine kurulur
Yapı ve Zemin ilişkisi
Yapı ve zemin ilişkisini matematiksel modellemelerle uyumlu hale getiren mühendislik bilimine Geoteknik Mühendisliği denir. günümüzde yaygın olarak kullanılan geoteknik metotlar hızla inşaatın en önemli bir parçası haline gelmektedir. Çünkü binanın sağlam olması tek başına yeterli olmadığını biliyoruz bunun için yapıdan önce zemin araştırmaları yapılmalı binaların taşıma kapasitesi yeterli olan zeminlerde inşaası yapılmalıdır.
Başlıca geoteknik uygulamalar nelerdir.?
- Fore Kazık : Silindirik şekilde özel makineler ile farklı çap ve farklı derinliklerde delgi yapılarak içinde demir donatısı ve beton dökülerek imalatı yapılmaktadır
- Mini Kazık : Mini kazıklar fore kazıklara göre küçük çaplı kazıklardır. Kazık çapları Q25,Q30,Q35,Q40 ve Q45 şeklinde yapılabilmektedir. Zemin şartları ve fonksiyonuna göre fore kazıklara nazaran daha düşük kapasiteye sahip olmaları sebebiyle düşük mertebedeki düşey yükleri taşımaya yönelik temel kazığı veya derin kazılarda içten destekli veya ankrajlı iksa sistemlerinin düşey elemanı ve / veya çekmeye maruz temellerde çekme elemanı olarak kullanılmaktadır.
- Ankraj: çalışmaları düşey yöndeki yapı elemanlarını dengede tutmak için derin kazıların güvenle açılması ve inşaat sırasında emniyetli olarak durması için, yüksek şev duvarlarının desteklenmesinde kullanılan destek elemanlarıdır.
- jet grout ve enjeksiyon uygulamaları : Bu geoteknik çalışma daha
- Zemin Çivisi ya da pasif ankraj diye adlandırılan bu yöntem kaya formuna yakın veya katı killerde şevlendirme yapılarak uygulanır. yatayda belli bir açıyla delgisi yapılan kuyu çukurlarına inşaat demiri ve enjeksiyon yapılarak imalat tamamlanır.
- Derin karıştırma : Deep soil mixing sistemi jet grout yöntemine paralel oluşturulmuş jet grout yapılan tüm zeminlerde ,bağlayıcı malzemenin çimento vb. ortası delik burgular veya kanatlı karıştırıcılar ile zeminle birlikte karıştırılıp değişik çap ve boylarda kolon oluşturmaya dayanan etkili bir iyileştirme yöntemidir.
- Kuyu Perde Bu iksa sisteminde anolar halinde ve yukarıdan aşağıya doğru kazı kademelerine paralel yerinde dökme inşa edilen betonarme perde elemanlar ile birlikte inşa edilir .
