İş kazalarının önlenmesi ve çalışanların sağlığı ve güvenliği, fabrikalarda büyük önem taşır. İnsan gücüne dayalı üretim süreçlerinin yoğun olduğu fabrikalarda, iş güvenliği önlemlerinin etkin bir şekilde alınması gerekmektedir. Bu makalede, fabrikalarda OHS – İSG (Occupational Health and Safety – İş Sağlığı ve Güvenliği) için alınması gereken önlemler hakkında bilgi vereceğiz.
İş Güvenliği Önlemlerinin Önemi
Fabrikalarda iş güvenliği önlemlerinin alınması, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak amacıyla önemlidir. İş kazaları, ciddi yaralanmalara ve hatta ölümlere neden olur. Bu nedenle, iş güvenliği tedbirleri, çalışma ortamının güvenli ve sağlıklı olmasını sağlamak için uygulanmalıdır.
Mühendislerin Sorumlulukları
Mühendisler, fabrikalarda iş güvenliği konusunda önemli bir rol oynarlar. İş güvenliği önlemlerinin tasarım, kurulum ve bakım aşamalarında mühendislerin sorumlulukları şunlardır:
- Gerekli risk analizlerini yapmak ve önleyici tedbirleri belirlemek.
- Makine ve ekipmanların iş güvenliği standartlarına uygun olarak tasarlanmasını sağlamak.
- İş yerindeki tehlikeleri belirlemek ve bu tehlikeleri azaltmak için önlemler almak.
- Çalışanlara iş güvenliği eğitimi vermek ve İSG kurallarına uyulmasını sağlamak.
- İş kazaları ve olaylarının incelenmesi ve raporlanması.
İş Güvenliği Önlemleri Nelerdir?
Fabrikalarda iş güvenliği sağlamak için alınması gereken önlemler şunlardır:
1. İş Güvenliği Uzmanının Bulunması
Her fabrikada bir İSG uzmanı bulundurulmalıdır. İş güvenliği uzmanı, iş yerindeki riskleri değerlendirmeli, önleyici tedbirleri belirlemeli ve çalışanlara eğitim vermelidir. Ayrıca, fabrika yöneticilerine iş güvenliği konusunda danışmanlık yapmalıdır.
2. Risk Analizi Yapılması
Fabrikada çalışanların maruz kalabileceği risklerin belirlenmesi için risk analizi yapılmalıdır. Bu analiz, iş yerindeki tehlikelerin tespit edilmesi ve bu tehlikelerin önlenmesi için alınması gereken önlemlerin belirlenmesini sağlar. Risk analizi, fabrikanın faaliyet alanına ve çalışma süreçlerine özgü olarak yapılmalıdır.
3. Makine ve Ekipmanların Kontrolü
Fabrikalarda kullanılan makinelerin düzenli olarak kontrol edilmesi ve bakımlarının yapılması önemlidir. Makinelerin işe uygunluğu, periyodik kontrollerle sağlanmalıdır. Ayrıca, kullanılan ekipmanların güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için gerekli talimatlar ve uyarı levhaları bulunmalıdır.
4. İşçi Eğitimi
Çalışanlara İSG eğitimi verilmesi önemlidir. İşçiler, çalışma ortamındaki tehlikeleri tanımalı, koruyucu ekipmanları nasıl kullanacaklarını öğrenmeli ve iş güvenliği kurallarına uymalıdır. Hatta, eğitimler düzenli olarak tekrarlanmalı ve yeni çalışanlara da verilmelidir.
5. İş Sağlığı Hizmetleri
Fabrikalarda iş sağlığı hizmetleri sağlanmalıdır. İş yerinde bir işyeri hekimi veya işyeri hemşiresi bulundurulmalı ve çalışanların sağlık kontrolleri düzenli olarak yapılmalıdır. Yani, şçilerin sağlığı takip edilmeli ve sağlıklı çalışma ortamı sağlanmalıdır.
6. Acil Durum Planı
Fabrikada acil durum planı hazırlanmalıdır. Yangın, deprem veya diğer acil durumlarda nasıl hareket edileceği belirlenmeli ve çalışanlara eğitim verilmelidir. Acil durum planı düzenli olarak gözden geçirilmeli ve güncellenmelidir.
7. İşçi Sağlığı ve Güvenliği Kurallarına Uyum
Tüm çalışanların iş güvenliği kurallarına uyması önemlidir. İşçiler, kendilerini ve diğer çalışanları tehlikelere karşı korumak için koruyucu ekipmanları kullanmalı ve İSG prosedürlerini takip etmelidir. İşçiler, iş güvenliği kurallarına uyum konusunda sürekli olarak teşvik edilmeli ve bilgilendirilmelidir.
8. İşçi İstihdamı ve Yetkilendirme
İşçilerin sağlık durumları göz önünde bulundurularak işe alınmaları ve uygun işlere yerleştirilmeleri önemlidir. Ancak, işçilerin kapasitelerini aşan bir şekilde çalıştırılmamaları ve yüksek riskli görevlere atanmamaları sağlanmalıdır.
Örnek İş Kazaları ve Önlemler
İş kazalarının çeşitli şekillerde meydana gelebileceği fabrikalarda, düşme, kesilme, ezilme, yanma gibi olayların önlenmesi için şu önlemler alınır:
- Yüksekliklerde çalışma yapılacaksa, düşmeleri önlemek için güvenlik korkulukları veya emniyet kemerleri kullanılmalıdır.
- Kesici aletlerin kullanımında koruyucu eldivenler ve gözlükler kullanılmalıdır.
- Makinelerin koruyucu kapağı olmalı ve bu kapaklar kullanılmadan makine çalıştırılmamalıdır.
- Yangın riskine karşı yangın söndürme ekipmanları her zaman erişilebilir ve kullanılabilir durumda olmalıdır.
- Kimyasal maddelerin kullanımında uygun koruyucu ekipmanlar kullanmak ve çalışanlar bu maddelerin tehlikeleri konusunda eğitmelidir.
Fabrikalarda iş güvenliği önlemlerinin alınması, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak için büyük önem taşır. Böylece, İSG uzmanlarının rehberliğinde, risk analizleri yapmalı, önleyici tedbirler almalı ve çalışanlara eğitim vermelidir. Mühendislerin de iş güvenliği konusunda sorumlulukları bulunmaktadır ve iş güvenliği önlemlerinin tasarım, kurulum ve bakım aşamalarında etkin bir şekilde yer almalıdırlar. Bu sayede fabrikalarda iş kazaları en aza indirilerek çalışanların sağlığı ve güvenliği sağlanır.
Kaynak : İş Sağlığı ve Güvenliği GM