Sosyal medya videolarında sıkça gördüğünüz bir metal parçasının suya batırıldıktan sonra hızla renk değiştirdiğini fark etmişsinizdir. “Bu nasıl oluyor?” diye düşündüğünüzü tahmin ediyorum. Gelin, bu durumu kısaca açıklayalım.
Öncelikle, bu işlemin neden yapıldığından bahsedelim. Metal yüzeylerini dış etkenlere karşı korumak için bu tür işlemler uygulanır. Aslında, metale bir kaplama işlemi yapılmaktadır. Metal parça kaplanırken, oksitlenme, paslanma veya dış kuvvetlere karşı dayanıklılık kazandırılır. Peki, bu işlemler nasıl yapılır? Şimdi, bu sürecin nasıl işlediğine bir göz atalım.
Bu işlemler birkaç farklı yöntemle yapılabilir:
Oksidasyon
Eğer suyun içerisinde tuz, asit veya başka kimyasal maddeler varsa, metalin yüzeyinde oksidasyon meydana gelir. Bu süreçte, metalin türüne bağlı olarak yüzeyde bir oksit tabakası oluşur. Eğer bu metal demir ise, yüzeyde demir oksit (pas) oluşur ve metalin rengi kahverengi veya kırmızımsı bir tona döner. Demir harici metallerde ise oksidasyon sonucu, yüzeyde farklı renk değişimleri gözlemlenir. Bu işlem, hem koruyucu bir tabaka sağlar hem de görsel açıdan dikkat çeker.
Galvanik Reaksiyon
Eğer sıvının içerisinde birden fazla metal bulunuyorsa, bu metaller arasında galvanik bir bağ oluşur. Farklı metaller arasında bir elektrokimyasal reaksiyon meydana gelir ve bu süreçte metallerden biri diğerine göre daha hızlı oksitlenir. Bu da ilgili metalin yüzeyinde renk değişimine neden olur. Bu yöntem, özellikle farklı metallerin bir arada bulunduğu ortamlarda sıkça görülür.
Anodize Etme
Bu yöntem genellikle alüminyum gibi metallerde kullanılır. Metalin yüzeyinde kontrollü bir oksit tabakası oluşturularak renk değişimi sağlanır. Bu işlem, metali bir elektrolit çözeltisine batırarak ve elektrik akımı uygulayarak yapılır. Sonuç olarak, metal yüzeyinde sert ve dayanıklı bir oksit tabakası oluşur. Anodize etme, hem koruyucu bir tabaka oluşturur hem de dekoratif amaçlarla kullanılır.
Patinalama
Özellikle bakır ve bronz gibi metallerin yüzeylerinde istenilen renk ve doku oluşturmak için kimyasal maddelere maruz bırakılarak yapılan bir işlemdir. Bu yöntemle metal yüzeylerinde doğal veya yapay patina oluşur. Patinalama, hem estetik bir görünüm kazandırır hem de metalin yüzeyini korur.
Metallerin ısıtıp soğutulmasıyla da metaller renklenir,
İstenilen renge ulaşmak için aşağıdaki aşağıdaki tabloyu kullanılabilirsiniz.
Gördük ki, metallerin suda renk değiştirmesi aslında onları koruma ve güzelleştirme yöntemlerinden biri. Bu işlemler, hem metalleri paslanmaya karşı koruyor hem de ortama bir renk katıyor. Demek ki, her renk değişimi, ardında küçük bir mühendislik harikası saklıyor. İşte, bilim ve sanat böyle buluşuyor!
